Jenaplan-onderwijs uitgelegd

Jenaplanonderwijs hoort bij het traditionele vernieuwingsonderwijs. Een jenaplanschool is een gemeenschap van kinderen, leraren en ouders. De leraren zijn professionele opvoeders. Ouders dragen een deel van de opvoeding van hun kinderen over aan de leraren, maar blijven een belangrijke rol in het onderwijs spelen. Het moet daarom een bewuste keuze zijn om een kind naar een jenaplanschool te laten gaan.

Peter Petersen
In 1924 ontwikkelde Peter Petersen uit het Duitse Jena een nieuwe vorm van onderwijs waarbij hij kinderen van verschillende leeftijden in één groep zette. Dit was het begin van het jenaplanonderwijs. In Nederland werd jenaplan in 1955 geïntroduceerd door Suus Freudenthal-Lutter.

Het concept van jenaplan onderwijs
In het jenaplanonderwijs staat het kind centraal. Ieder kind is uniek in zijn ontwikkeling, talenten en leerstijl. In het jenaplanonderwijs krijgen kinderen de ruimte zich zo breed mogelijk te ontwikkelen. Zij mogen verschillend zijn, het doel is dat de kinderen van de verschillen en van elkaar leren en dat ze verschillen leren respecteren. Het jenaplanonderwijs is gericht op de opvoeding van kinderen en omvat daarom veel meer dan het aanleren van de standaard schoolse kennis en vaardigheden als lezen, schrijven en rekenen. Kinderen leren in een jenaplanschool veel door deel te nemen aan de zogenaamde basisactiviteiten, spreken/communiceren, spelen, werken en vieren. De leerstof van een jenaplanschool komt uit de leefwereld van de kinderen en uit het cultuurgoed van de maatschappij.

Iedere jenaplanschool is anders
Kenmerkend voor jenaplanonderwijs is dat het een open en vrij te interpreteren streefmodel is. Elke jenaplanschool is anders, maakt andere keuzes en legt andere accenten. Het jenaplanconcept wordt vormgegeven vanuit de lokale mogelijkheden. Waar zij in overeenkomen is het werken vanuit de basisprincipes, de kwaliteitscriteria en de kernkwaliteiten. Daarnaast werken de scholen volgens de door de overheid opgestelde kerndoelen. De jenaplanscholen zijn georganiseerd in de Nederlandse Jenaplan Vereniging (NJPV)

Groepssamenstelling op een jenaplanschool
Bijna alle Jenaplanscholen werken met zogenaamde stamgroepen. In een stamgroep zitten kinderen uit twee of drie verschillende leerjaren. Voor deze samenstelling is bewust gekozen. Er zijn hierdoor grotere verschillen in de groep, waarvan de kinderen leren. Kinderen kunnen zelf kiezen of zij graag met oudere of jongere kinderen omgaan, en de oudere kinderen kunnen de jongere kinderen helpen, waardoor de kans dat kinderen op een bepaald vlak zich langzamer ontwikkelen wordt verkleind. Een gevolg van de stamgroepen is dat de positie van kinderen na elk jaar verandert: Een jongste wordt middelste, een middelste wordt oudste, enzovoorts. De kinderen doen daardoor belangrijke sociale ervaringen op.

Als u op deze link klikt, wordt u verwezen naar een video waarin het jenaplanconcept nog verder wordt uitgelegd.